VASİYETNAME NEDİR?

VASİYETNAME NASIL YAZILIR?

“Vasiyetname nasıl yazılır?” sorusunun cevabı Türk Medeni Kanunu’nun 532, 538, 539’uncu maddelerinde vasiyetnamenin ancak üç şekilde yapılabileceği düzenlenmiştir.

• El yazısı ile vasiyetname

El yazısı vasiyetname düzenlemek miras bırakanın isteklerini açıklayabileceği en basit ve en kolay şekildir. Miras bırakan bu yolla son arzularını her zaman açıklayabilir. El yazısı vasiyetname adi yazılı şekilde yapılamaz. Kanun burada vasıflı yazılı şekil şartını aramıştır. Bunun için vasiyetnamenin el yazısı ile yazılması , açık bir tarih taşıması ve miras bırakanın el yazısı ile imzalanmasını aranır.

Vasiyetnamenin baştan aşağı el yazısı ile yapılması vasiyetnamenin o kişi tarafından yapılıp yapılmadığının teşhisi için ön koşuldur. Sadece vasiyetnamenin içeriği değil düzenleniş tarihi ve imza da el yazısı olmak zorundadır.

Ayrıca kanunda öngörülmüş olmasa da uygulamada vasiyetname eğer birden fazla sayfadan ibaretse sayfalar arasında dahili bir bağ aranmaktadır. Sayfanın numaralandırılması ve her sayfada imza bulunması dahili bağı kanıtlayan en önemli unsurdur. Vasiyetnameye 3.kişiler tarafından yapılan eklemeler, çizintiler ve kazıntılar geçersiz olduğu gibi vasiyetnamenin tamamını da sakatlayacak bir durum yaratabilir.

Bu durumda bilirkişi marifetiyle yapılacak bir inceleme sonucu tüm vasiyetnamenin geçersizliğine mahkeme tarafından karar verilebilir. El yazısı vasiyetname notere, sulh hukuk hakimine veya yetkili memura açık veya kapalı olarak bırakılabileceği gibi kendi de saklayabilir. Bu durumda vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın derhal vasiyetnameyi bulan kişi tarafından sulh hakimine teslim edilmesi gerekir.

• Resmi vasiyetname

Resmi vasiyetname; noter veya sulh hakimi ya da yetkili memur önünde iki tanığın katılımı ile yapılan vasiyetnamedir. Fiil ehliyeti bulunmayanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, okuryazar olmayanlar, miras bırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri resmi vasiyetname hazırlanmasında tanık olamazlar ve memur olarak görev alamazlar. Resmi vasiyetnamede esas şekil ve tali şekil şartlarına uyulması gerekir. Resmi vasiyetname düzenleme süreci aşağıdaki gibidir;

• Miras bırakanın son arzularına uygun olarak resmi memur tarafından vasiyetname düzenlemesi yapılır.
• Miras bırakan hazırlanan vasiyetnameyi okur ve imzalar.
• Resmi memur tarafından vasiyetnameye tarih konur ve imzalanır.
• Araya fasıla girmeden miras bırakanın resmi memur önünde iki tanığa karşı vasiyetnameyi okuduğu ve metnin son arzularına uygun olduğu beyan edilir.
• Vasiyetname tanıklar tarafından imzalanır ve noter tarafından muhafaza edilir ve nüfus müdürlüğüne bildirilir.

Resmi vasiyetname düzenlemek; el yazısı vasiyetnameye göre daha kuvvetli bir delil teşkil eder. Miras bırakanın iradesi daha açık bir şekilde formüle edilir. Resmi vasiyetname işi bilenlerce hazırlandığı için muğlak ifadeler bulunmaz ve hatta vasiyetnameyi hazırlayanın okuma yazma bilmesi bile gerekmez.

• Sözlü vasiyetname

Kanun koyucu, sözlü vasiyetname düzenleme yoluna istisnaen olağanüstü durumlarda ancak diğer iki vasiyetname yapma imkanının bulunmadığı hallerde başvurulacağını hükme bağlamıştır. Olağanüstü duruma örnek olarak ölüm tehlikesi , ulaşımın kesilmesi, hastalık ve savaş gibi durumlar verilebilir. Olağanüstü durum sözlü vasiyetnamenin yapıldığı anda mevcut olmalıdır.

Sözlü vasiyetnamede iki safha vardır. Birinci safhada vasiyeti yapan kişi son arzularını sözlü olarak ve aynı anda mevcut iki tanık önünde açıklar. Bu iki tanığın vasiyetnameden yaralanacak kişilerden olmaması gerekir. Ayrıca resmi vasiyetnamede düzenlenen tanıklara ilişkin yasaklar sözlü vasiyetnamede de geçerlidir.

İkinci safha ise tanıklara ilişkindir. Tanıklar; vasiyetçinin kendilerine yüklediği görevi yerine getirmek zorunda değillerdir. Eğer kabul ederlerse seçimlik hak kendilerinde olmak üzere ya kendilerine beyan edilen son arzuları yer ve tarih belirterek bir belgeye yazar ve bu belgeyi vakit geçirmeksizin en yakın sulh veya asliye mahkemesine verir ya da mahkemeye başvurarak kendilerine belirtilen son arzuları hakime naklederler.

Sözlü vasiyetnamenin geçerlilik süresi yoktur. Ancak miras bırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname düzenleme imkanı ortaya çıkarsa bu imkanın ortaya çıkmasından itibaren 1 ay süre ile sözlü vasiyetname geçerli kalır. 1 aylık sürenin geçirilmesi halinde sözlü vasiyetname kendiliğinden hükümsüz olur.

HUKUKİ ANLAMDA BOZULMAYAN VASİYETNAME NASIL YAPILIR?

Türk Hukukunda vasiyetname çok katı şekil şartlarına bağlanmıştır. Hukuki anlamda bozulmayan vasiyetname düzenlemek için kanunun aradığı şekil şartlarını iyi bilmek gerekir. Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için belirli şekil şartlarına uyulması gerekmektedir. Bu şartlara uygun şekilde düzenlenmeyen vasiyetnameler, iptal edilebilir veya hükümsüz sayılabilir. Geçerli olmayan bir vekaletnamenin varlığı mirasçıların muris muvazaası gibi davaları açmalarına sebebiyet verebilir.

Öncelikle bir vasiyetnameden varlığını kabul edebilmek için kişinin vasiyet yapma iradesinin olması gerekir. Gerek açık gerekse örtülü bir irade açıklaması yoksa ortada vasiyetname yok demektir.

Miras bırakanın iradesinden sonra vasiyetnamenin geçerliliği için kanun koyucunun belirlediği şartlara uyulup uyulmadığını kontrol etmek gerekir.  Miras bırakanın irade açıklaması olsa bile eğer vasiyetname kanundaki şekil şartlarını taşımıyorsa irade beyanı geçersiz sayılır ve vasiyetname hüküm doğurmaz.

Vasiyetname için belirli bir yaş sınırı olmadığından, her yaştan kişi vasiyetname yapabilir. Ancak, bozulmayan vasiyetname düzenlemek için kişinin akıl sağlığının yerinde olması ve yapacağı kararların bilinçli bir şekilde alınması gerekmektedir.

1. Vasiyetnamenin Geçerliliği İçin Gerekli Şekil Şartları:

TMK, vasiyetnamenin yazılı şekil şartlarını üç farklı şekilde düzenlemiştir:

1.1. Resmi Vasiyetname Geçerlilik Şartı

Resmi vasiyetname, noter, sulh hâkimi veya yetkili memur huzurunda iki tanığın katılımıyla düzenlenen vasiyetname türüdür (TMK m. 532). Resmî vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:

• Yetkili Makam Önünde Düzenlenmesi: Vasiyetnamenin noter, sulh hâkimi veya yetkili memur önünde düzenlenmesi gerekmektedir.
• Okuma ve İmzalama Şartı: Vasiyetçi, beyan ettiği iradeye uygun olarak hazırlanan metni okuyup imzalamalıdır.
• Tanıkların Katılımı: İki tanığın huzurunda vasiyetçinin beyanı teyit edilmeli ve tanıklar vasiyetçinin bu işlemi kendi özgür iradesiyle gerçekleştirdiğini onaylamalıdır.

Resmi vasiyetname, en güvenilir vasiyetname türlerinden biri olup iptal edilme ihtimali en düşük olanıdır.

1.2. El Yazılı Vasiyetname Geçerlilik Şartı

El yazılı vasiyetname, tamamen vasiyetçinin kendi el yazısıyla yazdığı ve imzaladığı vasiyetname türüdür (TMK m. 538). Geçerliliği için şu şekil şartlarının sağlanması gerekmektedir:

• Tamamen El Yazısı ile Yazılmış Olmalıdır: Vasiyetnamenin tamamı vasiyetçi tarafından elle yazılmalıdır. Bilgisayar veya daktilo ile yazılan vasiyetnameler geçerli sayılmaz.
• Tarih İçermelidir: Gün, ay ve yıl şeklinde tam bir tarih bulunmalıdır. Tarihin eksik veya hatalı olması, vasiyetnamenin geçersiz olmasına neden olabilir.
• İmzalanmış Olmalıdır: Vasiyetçi, el yazılı vasiyetnameyi imzalamalıdır. İmzanın bulunmaması durumunda vasiyetname geçersiz sayılır.

El yazılı vasiyetname, resmî vasiyetnameye kıyasla daha fazla iptal riski taşır, ancak yasal şartlara uygun olarak düzenlendiğinde geçerliliğini koruyabilir.

1.3. Sözlü Vasiyetname Geçerlilik Şartı

Sözlü vasiyetname, olağanüstü durumlarda (örneğin savaş, doğal afet, ağır hastalık gibi) yazılı vasiyetname düzenleme imkânının bulunmadığı durumlarda başvurulan bir yöntemdir (TMK m. 539). Geçerli olabilmesi için şu şartların sağlanması gerekmektedir:

• İki Tanık Huzurunda Beyan Edilmelidir: Vasiyetçi, son arzularını sözlü olarak iki tanığa bildirmelidir.
• Tanıklar Tarafından Yazıya Geçirilmelidir: Tanıklar, vasiyetçinin beyanlarını en kısa sürede yazıya geçirerek imzalamalı ve hâkime sunmalıdır.
• Tanıkların Mahkemeye Beyanı: Eğer yazılı belge sunulamıyorsa, tanıklar mahkemeye sözlü olarak beyanda bulunmalıdır.

Sözlü vasiyetname, olağanüstü haller sona erdiğinde geçerliliğini kaybeder ve vasiyetçinin yeni bir yazılı vasiyetname düzenlemesi gerekir.

2. Şekil Şartlarına Uyulmaması Durumunda Vasiyetnamenin Geçersizliği:

Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için TMK’da öngörülen şekil şartlarına tam olarak uyulması gerekmektedir. Aksi halde, mirasçılar veya ilgili kişiler tarafından açılacak iptal davası neticesinde vasiyetname geçersiz sayılabilir.

• Yetkili Makam Önünde Düzenlenmemiş Resmi Vasiyetname: Noter huzurunda düzenlenmemiş resmi vasiyetname, hukuken geçersizdir.
• Eksik veya Hatalı Tarih: El yazılı vasiyetnamede tarih eksik veya hatalı ise, vasiyetname iptal edilebilir.
• Tanıkların Şartlara Uymaması: Vasiyetnamede tanıkların hukuken geçerli olmaması (örneğin, mirasçıların tanık olması) vasiyetnamenin iptal edilmesine neden olabilir.
• Baskı ve Zorlamayla Yapılan Vasiyetname: Vasiyetçi, vasiyetnameyi baskı, tehdit veya aldatma yoluyla düzenlediyse, bu durum iptal sebebi oluşturur.

Bozulmayan (geçerli ve iptale karşı dayanıklı) bir vasiyetname düzenlemek için TMK’da belirtilen şekil şartlarına titizlikle uyulmalıdır.  Vasiyetnamenin geçerlilik şartlarının sağlanması, olası iptal davalarının önüne geçmek ve mirasın vasiyetçinin iradesine uygun olarak dağıtılmasını sağlamak açısından büyük önem taşımaktadır.

VASİYETNAME DÜZENLEMESİNDE BAZI ÖZEL DURUMLAR

Türk Hukukunda vasiyetname işleminde bazı özel durumlar için özel hükümler düzenlenmiştir. Bu hükümlerin uygulanması hukuki anlamda bozulmayan vasiyetname oluşturulması için zorunludur.

• Görme engellilerin durumu

Öğretide körler alfabesi ile yazılan metin ile resmi memurun yazdığı metni miras bırakanın karşılaştırma imkanı olmadığı için, görme engellilerin resmi vasiyetnameyi okuma yazma bilmeyenlerin yapacakları vasiyetname şeklinde yapmalarının zorunlu olduğu görüşü hakimdir.

• Sağır ve dilsizlerin durumu

Okuma yazma bilen sağır ve dilsizler vasiyetnameyi resmi vasiyetname şeklinde yapabilirler. Okuma yazma bilmeyen vasiyetçi ise vasiyetnameyi okumadan ve imzalamadan düzenlenen resmi vasiyetname şeklinde yapması zorunludur.

• Türkçe bilmeyenlerin durumu

Türkçe bilmeyen vasiyetçinin yeminli tercüman aracılığı ile vasiyetname düzenlemesi mümkündür.

• Vasiyetnamenin saklanması

Resmi vasiyetname noterlerce saklanır. Noter elinde bir vasiyetname bulunduğunu nüfus idaresine bildirir. El yazısı vasiyetname ise herkes tarafından saklanabilir. Miras bırakanın ölümünden sonra el yazısı vasiyetname sulh mahkemesi hakimine teslim edilmelidir.

65 YAŞ ÜSTÜ VASİYETNAME DÜZENLEME ŞARTLARI NELERDİR?

Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre, her birey hukuki ehliyeti bulunduğu sürece vasiyetname düzenleyebilir. Ancak 65 yaş üstü vasiyetname düzenlemesi, yaş faktörüne bağlı olarak bazı ek şartlara tabi olabilir. Bu yaş grubundaki bireylerin vasiyetname düzenlerken özellikle ayırt etme gücü, hukuki ehliyet ve şekil şartları açısından belirli kriterleri sağlaması gerekmektedir.

1. 65 Yaş Üstü Bireylerde Hukuki Ehliyet ve Ayırt Etme Gücü Şartı

TMK’nın 502. maddesine göre, vasiyetname düzenleyebilmek için ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmak gerekir. 65 yaş üstü bireyler için ayırt etme gücünün değerlendirilmesi, vasiyetnamenin geçerliliğini doğrudan etkileyen en önemli hususlardan biridir.

1.1. Ayırt Etme Gücünün Korunduğunun Tespiti

Yaşın ilerlemesi, bireyin bilişsel yetilerini etkileyebilir. Özellikle Alzheimer, demans gibi rahatsızlıklar nedeniyle ayırt etme gücünde azalma olup olmadığı hususu, ileride vasiyetnamenin iptali için dava açılmasına sebep olabilir. Bu nedenle, 65 yaş üstü vasiyetname düzenlerken şu hususlara dikkat etmesi önerilir:

• Resmi Vasiyetname Tercih Edilmelidir: Noter huzurunda düzenlenen resmi vasiyetnamelerde, noter tarafından kişinin ayırt etme gücüne sahip olduğu değerlendirildiğinden, iptal riski azalır.
• Sağlık Raporu Alınması: Mirasçılar arasında olası bir hukuki ihtilafı önlemek adına, vasiyetnamenin düzenlendiği sırada kişinin hukuki ehliyete sahip olduğunu gösteren bir sağlık raporu alınması tavsiye edilir. Bu rapor, özellikle ileri yaş nedeniyle zihinsel yeterliliğin sorgulanabileceği durumlarda önemli bir kanıt olacaktır.

1.2. Hukuki Ehliyetin Kaybedilmesi Durumu

Eğer kişi vasiyetname düzenlediği sırada hukuki ehliyetini kaybetmişse veya ayırt etme gücüne sahip değilse, düzenlenen vasiyetname geçersiz sayılır. Örneğin, bir kişinin vasiyetname hazırladığı sırada akıl sağlığının yerinde olmadığına dair mahkeme kararı veya tıbbi belgeler bulunursa, bu vasiyetname iptal edilebilir.

2. Vasiyetnamede Şekil Şartları ve Güvence Mekanizmaları

65 yaş üstü vasiyetname düzenlerken hukuki geçerliliği sağlamak adına belirli şekil şartlarına titizlikle uyması gerekir.

2.1. 65 Yaş Üstü Bireylerin Resmi Vasiyetname Düzenlenmesi (En Güvenilir Yöntem)

Resmî vasiyetname, noter, sulh hâkimi veya yetkili memur huzurunda iki tanığın katılımıyla düzenlenir (TMK m. 532). 65 yaş üstü vasiyetname düzenlenmesi güvenli yöntem budur, çünkü:

• Noter, kişinin ayırt etme gücüne sahip olduğunu değerlendirebilir.
• İki tanık huzurunda düzenlendiği için, ileride iptal davasına konu olma ihtimali azalır.
• İlgili makamlar tarafından kayıt altına alındığından kaybolma veya tahrif edilme riski yoktur.

2.2. 65 Yaş üstü Bireyler İçin El Yazılı Vasiyetname Düzenleme Koşulları

El yazılı vasiyetname, kişinin tamamını kendi el yazısıyla yazıp imzaladığı bir vasiyet türüdür (TMK m. 538). Ancak, 65 yaş üstü bireyler için bazı riskler taşımaktadır:

• Ayırt etme gücüyle ilgili şüphe doğabilir.
• İmza ve yazı ile ilgili sahtecilik iddiası ortaya çıkabilir.
• Tarih eksikliği veya yanlış yazımı nedeniyle geçersiz sayılabilir.

Bu riskleri azaltmak için el yazılı vasiyetname hazırlayan 65 yaş üstü bireylerin tanıklar huzurunda imza atması ve mümkünse bir sağlık raporu alması önerilir.

2.3. 65 Yaş Üstü Bireylerin Sözlü Vasiyetnamesi (İstisnai Durumlar İçin)

Sözlü vasiyetname yalnızca olağanüstü durumlarda mümkündür (örneğin, ağır hastalık veya doğal afet gibi) (TMK m. 539). 65 yaş üstü bireyler için sözlü vasiyetnamenin kabul edilmesi oldukça zordur, çünkü sonrasında tanıkların mahkemeye başvurarak yazılı hale getirmesi gerekir.

3. İptal ve Hükümsüzlük Risklerini Azaltma Yöntemleri

Vasiyetnamenin geçerliliğini sağlamak ve olası iptal davası risklerini en aza indirmek için 65 yaş üstü vasiyetname düzenleme sürecinde şu adımlar atılabilir:

1. Resmi vasiyetname tercih edilmelidir.
2. Sağlık raporu alınarak kişinin ayırt etme gücü olduğu kanıtlanmalıdır.
3. Tanıklar veya noter huzurunda düzenlenmelidir.
4. Mümkünse bir avukat rehberliğinde hazırlanmalıdır.

65 yaş ve üzeri bireyler, hukuki ehliyetlerini korudukları sürece vasiyetname düzenleyebilirler. Ancak yaşın ilerlemesiyle birlikte bilişsel yetilerin sorgulanabilir olması, bu yaş grubundaki kişilerin vasiyetnamelerinin iptal edilme riskini artırmaktadır. Bu nedenle, 65 yaş üstü bireyler için resmî vasiyetname düzenlenmesi, sağlık raporu alınması ve noter huzurunda işlem yapılması, geçerli ve bozulmayan bir vasiyetname düzenlemek için en etkili yöntemlerdir. Ayrıca 65 yaş üstü bireylerin vasiyetname haricinde vekaletname ile yapacakları işlemlerde de sağlık raporu alması önemlidir. Aksi halde vekaletin kötüye kullanılması sebebiyle mirasçılar tapu iptal davalarına başvurabilir.

NOTERDE VASİYETNAME DÜZENLEMEK İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Vasiyetname, bireyin ölümünden sonra mal varlığının nasıl paylaşılacağını belirleyen tek taraflı bir hukuki işlemdir. Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre, vasiyetnamenin geçerli olması için belirli şekil şartlarına uyulması gerekmektedir. En güvenli ve hukuki geçerliliği en yüksek olan vasiyetname türü resmi vasiyetname olup, noter huzurunda düzenlenir. Miras bırakanın; noterde vasiyetname düzenlemek için gerekli belgeleri ibraz etmesi gerekmektedir.

1. Noterde Vasiyetname Düzenlemek İçin Gerekli Belgeler

Noterde vasiyetname düzenlemek isteyen bireyden aşağıdaki belgeler talep edilir:

1.1. Kimlik Belgesi

• Geçerli bir kimlik kartı, pasaport veya sürücü belgesi ibraz edilmelidir.
• Kimlik belgesinde kişinin T.C. kimlik numarası yer almalıdır.
• Kimlik belgesi geçerli değilse noter işlemi gerçekleştirmeyebilir.

1.2. Sağlık Raporu (Gerektiğinde)

• Noter, vasiyetçinin ayırt etme gücüne sahip olup olmadığını değerlendirmekle yükümlüdür.
• 65 yaş üstü veya ciddi sağlık sorunları bulunan bireylerden, ileride iptal davasına konu olmamak için tam teşekküllü bir hastaneden alınmış sağlık raporu istenebilir.
• Sağlık raporunun özellikle “hukuki işlem yapmaya ehildir” ibaresini içermesi önemlidir.

1.3. Vasiyetname Metni veya Talimatı

• Vasiyetçi, yazılı bir taslak sunabilir veya noter huzurunda sözlü olarak beyan ederek vasiyetname düzenlenmesini talep edebilir.
• Vasiyet edilen mal varlığı ve mirasçıların kimlik bilgileri belirtilmelidir.
• Belirli taşınmaz veya taşınır mallar vasiyet ediliyorsa, bunların detayları açıklanmalıdır.

1.4. Tapu, Araç Ruhsatı ve Banka Hesap Dökümleri (Gerekirse)

• Eğer vasiyetnameye taşınmaz (ev, arsa vb.) dahil edilecekse, ilgili taşınmazın tapu belgesi gereklidir.
• Araçlar vasiyet ediliyorsa, araç ruhsatı bilgileri sunulmalıdır.
• Banka hesaplarının vasiyetnameye eklenmesi isteniyorsa, ilgili hesap bilgileri noter huzurunda beyan edilebilir.

1.5. Tanıklar

• Türk Medeni Kanunu’na göre, resmî vasiyetname noter huzurunda iki tanık eşliğinde düzenlenir.
• Tanıkların mirasçı olmaması ve tarafsız olması gerekir.
• Tanıkların kimlik belgeleri ibraz edilmelidir.

2. Noterde Vasiyetname Düzenleme Süreci

1. Noter tarafından kimlik kontrolü yapılır.
2. Vasiyetçinin ayırt etme gücüne sahip olup olmadığı değerlendirilir.
3. Vasiyetçi, mal varlığını nasıl paylaşmak istediğini sözlü veya yazılı olarak notere bildirir.
4. Noter, vasiyetnameyi hukuka uygun şekilde hazırlar.
5. İki tanık huzurunda vasiyetçi beyanını onaylar ve imza atar.
6. Noter, vasiyetnameyi kayıt altına alır ve onaylar.
7. Vasiyetnamenin bir sureti noter tarafından saklanır ve nüfus müdürlüğüne bildirilir.

Noterde vasiyetname düzenlemek isteyen kişilerin kimlik belgesi, sağlık raporu (gerektiğinde), vasiyet içeriğine dair bilgi ve ilgili mal varlığına dair belgeleri ibraz etmesi gerekmektedir. Resmî vasiyetname, noter huzurunda ve iki tanık eşliğinde düzenlendiğinden en güvenli vasiyet türüdür. Şekil şartlarına uygun olarak düzenlenen noter onaylı vasiyetname, iptal edilme ihtimali en düşük olan vasiyetname türüdür.

VASİYETNAMENİN GERİ ALINMASI, TAMAMLANMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ

Vasiyetname tek taraflı irade beyanı ile kurulduğundan dolayı miras bırakan her zaman vasiyetnamesini değiştirebilir veya onu tamamlayabilir. Vasiyetname tamamlanana kadar vasiyetçi vasiyetname üzerinde her türlü değişikliği yapabilir. Vasiyetname vasiyetçinin metni imzalaması ile tamamlanır. Vasiyetname tamamlandıktan sonra ise el yazısı ile yapılan değişikliklerin altına tarih ve imza eklenmeli ve vasiyetnamenin bütünüyle uyum göstermelidir.

Ayrıca vasiyetname miras bırakan tarafından her zaman geri alınabilir. Vasiyetçi yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnamesinden dönebilir ve yok edebilir. Eğer miras bırakan önceki vasiyetnamesini tamamen değiştiriyorsa önceki vasiyetnamenin tamamen geçersiz olduğunu yeni vasiyetnamede belirtmelidir. Aksi takdirde iki vasiyetnamenin metinleri karşılaştırılır ve zımni dönme olup olmadığı araştırılır. Vasiyetnamenin geri alınması mutlaka ilk vasiyetnamenin şekline tabi değildir. Resmi bir vasiyetname el yazısı bir vasiyetname ile geri alınabilir.

VASİYETNAMENİN GEÇERSİZLİĞİ

Miras hükümleri incelendiğinde ölüme bağlı tasarruflara ilişkin iki tür hükümsüzlüğün düzenlendiği görülmektedir. İptal ve kanun gereği hükümsüzlük haricinde sık karşılaşılmasa da yokluk ve butlan ile de sakat olabilir. Bu durumda vasiyetname baştan itibaren hüküm doğurmaz.

• Yokluk

Kişide vasiyetname yapma iradesi bulunmuyorsa işlemde kurucu unsur yoktur. Örnek olarak üçüncü bir şahıs miras bırakan yerine vasiyetname düzenlemesi yapmıştır veya vasiyetçi vasiyetname düzenlemekten sonradan vazgeçmiştir. Durumun belirlenmesi için tespit davası açılabilir.

• Mutlak Butlan

Vasiyetnamenin içeriğinin her türlü yorum yolları kullanılmasına rağmen bir sonuç alınamaması , vasiyetçinin şekil şartlarına hiç önem vermemesi, tasarrufun içeriğinin gerçekleşmesinin mümkün olmaması gibi hallerde vasiyetname mutlak butlanla sakatlanmıştır.

• Kanun gereği kendiliğinden sonradan hükümsüz hale gelme

Vasiyetname yapıldığı anda geçerlidir. Fakat sonradan kanundan dolayı geçersiz hale gelmiş olabilir. Mesela miras bırakanın sonradan yapacağı bir tasarruf işlemi ile önce yaptığı vasiyetnameyi geri alması, geciktirici şartın gerçekleşmemiş olması, işlem temelinin ortadan kalkması gibi sebepler vasiyetnameyi geçersiz hale getirir.

Eğer bir vasiyetname aşağıdaki nedenlerden biriyle düzenlenmişse, iptali için dava açılabilir:

1. Vasiyetçi ayırt etme gücüne sahip değilse (örneğin, vasiyet düzenlerken akıl hastalığı varsa).
2. Şekil şartlarına uyulmamışsa (örneğin, bilgisayarda yazılan bir vasiyetname geçersizdir).
3. Mirasçılar arasında baskı, tehdit veya hile yoluyla yapılmışsa.
4. Mirasçıların saklı paylarını ihlal ediyorsa.
5. Vasiyetname noter veya mahkeme tarafından açılmadan önce yok edilmişse.

Bu durumlar ortaya çıktığında, mirasçılar veya ilgililer vasiyetnamenin iptali davası açabilirler.

HUKUKEN VASİYETNAME GEÇERLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?

Vasiyetname geçerlilik şartları için üç temel koşul sağlanmalıdır:

1. Vasiyetçinin ehliyeti (hukuki ehliyet şartı)
2. Vasiyetnamenin geçerli bir şekilde düzenlenmesi (şekil şartları)
3. Vasiyetnamenin hukuka ve ahlaka uygun olması (içerik şartları)

Bu şartlar yerine getirilmediğinde, vasiyetname iptal edilebilir veya hükümsüz sayılabilir.

1.1. Vasiyet Ehliyeti (Hukuki Ehliyet Şartı)

Vasiyetname düzenleyebilmek için belirli hukuki ehliyet şartları sağlanmalıdır:

• Yaş Şartı: Vasiyetçi en az 15 yaşını doldurmuş olmalıdır (TMK m. 502).
• Ayırt Etme Gücü: Vasiyetçi akıl sağlığı yerinde ve bilinçli hareket etme yetisine sahip olmalıdır. Akıl hastalığı, demans, alkol veya uyuşturucu etkisi altındaki bireylerin vasiyetnameleri geçersiz sayılabilir.
• Sağlık Raporu (Gerekirse): Özellikle 65 yaş ve üzerindeki bireyler veya zihinsel sağlık problemi olduğu iddia edilen kişiler için sağlık raporu alınması önerilir.

Eğer bir kişi vasiyet düzenlerken ayırt etme gücünü kaybetmişse, vasiyetname geçerlilik şartları sağlanmamış olur ve bu vasiyetname hukuken geçersiz sayılabilir.

1.2. Vasiyetname Şekil Şartları (Vasiyetnamenin Düzenlenme Biçimi)

Vasiyetnamenin geçerli olması için belirli şekil şartlarına uygun olması gerekir. TMK’ya göre üç farklı şekilde düzenlenebilir:

1.2.1. Resmi Vasiyetname 

• Noter huzurunda düzenlenir (TMK m. 532).
• İki tanık huzurunda imzalanmalıdır.
• Noter tarafından kayıt altına alındığından kaybolma veya tahrif edilme riski düşüktür.

1.2.2. El Yazılı Vasiyetname

• Vasiyetçi tamamını kendi el yazısıyla yazmalı ve imzalamalıdır (TMK m. 538).
• Tarih açıkça belirtilmelidir.
• Bilgisayar veya daktilo ile yazılan vasiyetnameler geçersizdir.

1.2.3. Sözlü Vasiyetname (Sadece Olağanüstü Durumlarda)

• Sadece savaş, doğal afet veya ölüm tehlikesi gibi olağanüstü durumlarda geçerlidir (TMK m. 539).
• İki tanık huzurunda sözlü olarak beyan edilir ve tanıklar bunu yazılı hale getirerek mahkemeye sunar.

Şekil şartlarına uyulmaması halinde vasiyetname geçerlilik şartlarına aykırılıktan vasiyetname iptal edilebilir.

1.3. İçerik Şartları (Hukuka ve Ahlaka Uygunluk)

Bir vasiyetnamenin içeriği hukuka uygun olmalıdır. TMK kapsamında içerik açısından vasiyetname geçerlilik şartlarına bağlıdır:

1. Kanuna ve ahlaka aykırı olmamalıdır.

1. • Hukuka veya kamu düzenine aykırı hükümler geçersizdir.
   • Örneğin, mirasçıya belirli bir kişiyi evlenmeye zorlama şartı konulamaz.

2. Mirasçının saklı payına zarar vermemelidir.

1. • TMK’ya göre, belirli mirasçılar (eş, çocuklar, anne-baba) saklı paylı mirasçılar olarak korunmuştur.
   • Vasiyetnamenin, saklı payları ihlal etmesi halinde, mirasçılar tenkis davası açabilir.

3. Vasiyet edilen mal açıkça belirtilmelidir.

1. • Belirsiz veya çelişkili ifadeler, vasiyetin yerine getirilmesini zorlaştırabilir.

4. Mirasçı veya vasiyet alacaklıları net bir şekilde belirtilmelidir.

1. • “Tüm mal varlığımı hayır kurumlarına bırakıyorum” gibi genel ifadeler yerine, kurum veya kişilerin açık adı yazılmalıdır.

İçerik açısından hukuka aykırı maddeler geçersiz sayılabilir veya iptal davasına konu olabilir.

Vasiyetname, hukuken bağlayıcı bir belgedir ve mirasçılar ile ilgili kişilerin buna uyması zorunludur. Vasiyetin yerine getirilmemesi durumunda, vasiyet alacaklıları mahkemeye başvurarak icra ve dava yollarını kullanabilirler. Ayrıca, vasiyetin bilinçli olarak yerine getirilmemesi, mirasçılar için hukuki ve cezai sorumluluk doğurabilir. Bu nedenle, mirasçıların vasiyeti yerine getirmemesi halinde vasiyet alacaklıları hukuki süreç başlatarak haklarını talep edebilirler.

Bir vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için vasiyetname geçerlilik şartlarının sağlanması gerekir. Vasiyetnamenin geçerliliği, ileride ortaya çıkabilecek miras ihtilaflarını önlemek adına büyük önem taşır. Bu nedenle, resmi vasiyetname düzenlenmesi ve hukuki danışmanlık alınması önerilir.

Vasiyetname geçerlilik şartlarına uymayan vasiyetnameler iptal edilebilir veya hükümsüz sayılabilir. Bu nedenle, vasiyetnamenin hukuka uygun olarak hazırlanması ve resmi merciler nezdinde kayıt altına alınması büyük önem taşımaktadır.

VASİYETNAMENİN İPTALİ SEBEPLERİ NELERDİR?

Vasiyetnamenin iptali sebepleri Medeni kanun 557.maddesinde 4 bend olarak sayılmıştır.

• Ehliyetsizlik

Vasiyetname yapacak kişi ayırt etme gücüne sahip olmalı ve 15 yaşını tamamlamış olmalıdır.

• İrade bozukluğu

Yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yapılan vasiyetnameler geçersizdir.

• Vasiyetname içeriğinin hukuka ve ahlaka aykırı olması

Eğer bir vasiyetnamenin içeriği veya tasarrufa bağlanan koşullar ve yüklemeler hukuka ve ahlaka aykırı ise vasiyetname iptal ile sakattır. Ahlaka ve hukuka aykırılığı değerlendirirken tasarruf yapıldığı andaki ahlak ve hukuk kuralları dikkate alınır.

• Şekil Eksikliği

Vasiyetname kanunda sayılan şekil şartlarını taşımıyorsa bu bir iptal sebebidir. Şekil eksikliği genelde el yazısı vasiyetnamelerde söz konusu olmaktadır.

VASİYET YERİNE GETİRİLMEZSE NE OLUR?

Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre, geçerli bir vasiyetname düzenlendiğinde mirasçılar ve diğer ilgili kişiler bu vasiyete uygun hareket etmekle yükümlüdür. Ancak bazı durumlarda vasiyet yerine getirilmezse mirasçılar tarafından ihlal edilmiş sayılır. Bu tür durumlarda, hukuki yaptırımlar devreye girer ve vasiyetin yerine getirilmesi için çeşitli yasal yollar bulunmaktadır.

1. Vasiyetin Yerine Getirilmemesi Durumları

Vasiyetnamenin yerine getirilmemesi şu durumlarda ortaya çıkabilir:

1. Mirasçıların veya ilgililerin vasiyete uymaması: Mirasçılar, vasiyetnamenin içeriğini yerine getirmek istemeyebilir. Vasiyet edilen mal varlığı, vasiyet edilen kişiye devredilmeyebilir.
2. Vasiyetnamenin saklanması veya gizlenmesi: Vasiyetnamenin bazı mirasçılar tarafından bilinçli olarak gizlenmesi veya yok edilmesi mümkündür.
3. Vasiyetin hükümsüz sayılması için hukuki süreç başlatılması: Bazı mirasçılar, vasiyetnamenin iptali için dava açabilir ve süreci geciktirebilir.
4. Vasiyetin yerine getirilmesi için yasal işlemlerin başlatılmaması: Vasiyet alacaklıları (vasiyetle menfaat sağlanan kişiler) haklarını talep etmezse, vasiyet fiilen uygulanmayabilir.

2. Vasiyet Yerine Getirilmezse Başvurulacak Hukuki Yollar

2.1. Vasiyetnamenin Açılması ve İlanı

Vasiyetnamenin noter veya mahkeme tarafından açılarak ilgililere bildirilmesi gerekmektedir. TMK madde 595’e göre, vasiyetname noter, sulh hakimi veya yetkili mahkeme tarafından açılmalı ve mirasçılara duyurulmalıdır.

Eğer mirasçılar veya ilgili kişiler, vasiyetnamenin açılmasına rağmen vasiyet yerine getirilmezse hukuki yollar devreye girer.

2.2. Vasiyetin İptali Davası

Vasiyetnameye uymayan mirasçılar, vasiyetnamenin geçersiz olduğunu iddia ederek vasiyetin iptali davası açabilirler. Ancak bu dava yalnızca belirli hukuki nedenlere dayandırılabilir:

• Vasiyetçinin ayırt etme gücünün olmaması
• Vasiyetin baskı, tehdit veya hile ile düzenlenmiş olması
• Vasiyetin yasal şekil şartlarına uygun olmaması

Eğer mahkeme, vasiyetin geçerli olduğuna karar verirse, mirasçıların vasiyeti yerine getirmesi zorunlu hale gelir. Reddi miras yapan mirasçının bu davayı ama hakkı yoktur.

2.3. Vasiyetin Zorla Yerine Getirilmesi (Terekenin Taksimi ve Tescili)

Eğer mirasçılar, vasiyetnameye uymayı reddederse, vasiyet alacaklıları şu hukuki yollara başvurabilir:

• Sulh hukuk mahkemesine başvurarak terekenin (mirasın) resmi tasfiyesini talep edebilirler.
• Tapu sicil müdürlüğüne başvurarak vasiyetle belirlenen taşınmazların ilgili kişiye devrini isteyebilirler.
• Vasiyet edilen malın devri için icra takibi başlatabilirler.

2.4. Vasiyetin Yerine Getirilmesi İçin Mahkemeye Başvurma

Vasiyet alacaklıları, mirasçılar vasiyete uygun hareket etmez ve vasiyet yerine getirilmezse mirasın tenkisi davası veya vasiyetin ifası davası açabilirler.

• Vasiyetin ifası davası: Vasiyetnamenin uygulanmasını zorunlu hale getiren mahkeme kararının alınmasını sağlar.
• Tenkis davası: Eğer vasiyet, saklı paylı mirasçıların (örneğin çocukların) zorunlu miras paylarını ihlal ediyorsa, mirasçılar bu tenkis davası açabilir.

3. Vasiyet Yerine Getirilmezse Uygulanacak Yaptırımlar

Eğer bir mirasçı veya ilgili kişi vasiyetin uygulanmasını bilinçli olarak engellerse, aşağıdaki yaptırımlarla karşılaşabilir:

1. Hukuki Yaptırımlar: Mahkeme, vasiyetnamenin zorla uygulanmasına karar verebilir. Mirasçılar, vasiyet edilen malları devretmek zorunda kalabilir.
2. Tazminat Davaları: Eğer mirasçılar, vasiyet alacaklılarının haklarını bilinçli olarak ihlal ederse, maddi ve manevi tazminat davaları açılabilir.
3. Cezai Sorumluluk: Vasiyetnamenin gizlenmesi, yok edilmesi veya değiştirilmesi hukuka aykırıdır ve cezai sorumluluk doğurabilir. Türk Ceza Kanunu’na göre, hukuka aykırı şekilde vasiyetnameyi yok eden veya değiştiren kişiler hakkında hapis cezası uygulanabilir.

Vasiyetname, hukuken bağlayıcı bir belgedir ve mirasçılar ile ilgili kişilerin buna uyması zorunludur. Vasiyetin yerine getirilmemesi durumunda, vasiyet alacaklıları mahkemeye başvurarak icra ve dava yollarını kullanabilirler. Ayrıca, vasiyetin bilinçli olarak yerine getirilmemesi, mirasçılar için hukuki ve cezai sorumluluk doğurabilir. Bu nedenle, vasiyet yerine getirilmezse vasiyet alacaklıları hukuki süreç başlatarak haklarını talep edebilirler.

VASİYETNAMENİN İPTALİ DAVASI NEDİR?

Vasiyetname ancak açılacak bir iptal davası ile geçersiz hale gelir. Mevcut eksiklikler tasarrufu kendiliğinden geçersiz hale getirmez. Vasiyetnamenin iptali davası tasarrufun iptal edilmesinde menfaati olan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir.

Vasiyetnamenin iptali davası yenilik yaratan bir davadır. Bu dava ile vasiyetnamenin kaldırılması mahkemeden istenir. Karar verildiği takdirde vasiyetname geriye dönük olarak ortadan kalkar.

1. Vasiyetnamenin İptali İçin Gerekçeler:

Türk Medeni Kanunu’na göre, vasiyetname iptal edilebilir. Vasiyetnamenin iptali için çeşitli gerekçeler bulunabilir:

• Vasiyetnamenin Hukuka Aykırılığı: Vasiyetname, medeni kanun hükümlerine, kamu düzenine veya ahlaka aykırı olamaz. Eğer vasiyetname, yasa ile belirlenen şekil şartlarına aykırı olarak düzenlendiyse, geçersiz sayılabilir.
• Vasiyetnamenin İptali İçin Ehliyet Sorunu: Vasiyetnameyi düzenleyen kişinin, vasiyetname yapabilme ehliyetine sahip olmaması da iptal sebebi oluşturur. Miras bırakan kişi akıl sağlığı yerinde değilse veya vasiyetnameyi düzenlerken sınırlı ehliyete sahipse, vasiyetname geçerli olmayabilir.
• Zorlama veya Aldatma: Vasiyetname, zorlama, tehdit veya aldatma altında yapıldıysa, bu durum vasiyetnamenin iptali için geçerli bir neden teşkil eder.

2. Vasiyetnamenin İptali Davasında Görevli Mahkeme:

Vasiyetnamenin iptali davası, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür. İptal davası, vasiyetin geçerli olup olmadığının tespit edilmesini sağlamak amacıyla açılır ve mirasçıların veya vasiyet alacaklılarının talebiyle gündeme gelir. Vasiyetnamenin iptali davası, vasiyetnamenin düzenlendiği yerin mahkemesinde açılabileceği gibi, mirasbırakanın ölümünün ardından en son ikamet ettiği yer mahkemesinde de açılabilir.

3. Vasiyetnamenin İptali İçin Süre:

Davacının iptal sebebini ve vasiyetnamenin varlığını ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde iptal davasını açması gerekir. Bu süre kural olarak vasiyetnamenin açıldığı tarihten itibaren işlemeye başlar. Ayrıca vasiyetnamenin açılma tarihinden itibaren iyi niyetli davalılara karşı 10 yıl, iyiniyetli olmayan kötü niyetli davalılara karşı 20 yıl geçmekle dava açma hakkı düşer.

Sürecin başlatılabilmesi için vasiyetnamenin açılması ve geçerliliği hakkında karar verilmiş olmalıdır. Eğer vasiyetname iptal edilirse, vasiyetnamedeki hükümler geçersiz hale gelir ve yasal miras düzeni geçerli olur. Yasal mirasçılar miras intikali işlemlerine başlayabilir.

4. İptal Davasında Talep Edilebilecek Sonuçlar:

Vasiyetnamenin iptali davası sonucunda, mahkeme vasiyetin hükümsüz olduğuna karar verebilir. Bu durumda, mirasbırakanın malvarlığı, yasal mirasçılara göre paylaşılır. Ancak, vasiyetin iptali davası, yalnızca vasiyetnameyi etkiler, mirasçıların birbirleriyle olan ilişkisini etkilemez.

Mahkeme, vasiyetnamenin iptalini onaylarsa, bu durum, mirasçılara veya diğer vasiyet alacaklılarına, yasal haklarına uygun şekilde sahip olmalarını sağlar.

Vasiyetnamenin iptali davası, mirasçılar veya diğer ilgili kişiler tarafından açılabilen ve vasiyetnamenin geçersiz sayılması amacı güden bir davadır. Vasiyetnamenin geçerliliği, yasal düzenlemelere, şekil şartlarına, hukuka ve ahlaka uygunluğuna bağlıdır.

VASİYETNAMENİN TENFİZİ DAVASI NEDİR?

Vasiyetnamenin tenfizi davası, vasiyetnamenin açılması, itiraz edilmemesi veya yapılan itirazların sonuçsuz kaldığının tespit edilmesini sağlayan bir hukuki süreçtir. Bu dava, bir ayni hakkın doğrudan geçirilmesini sağlamaz, sadece vasiyetnamenin kesinleştiğini ve uygulanabilir olduğunu belirler.

Vasiyetnamenin açılmasının ardından, iptali için öngörülen bir yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Eğer vasiyetnamenin iptali için dava açılmışsa, bu davanın sonucu beklenmeden tenfiz davasında karar verilmesi hukuka aykırı olur.

Yargıtay kararında da belirtildiği gibi, vasiyetnamenin açılmasına ilişkin işlemler tamamlanmadan ve tüm mirasçılara tebligat yapılmadan tenfiz davasının sonuçlandırılması eksik inceleme anlamına gelir ve bozma sebebidir.

1. Vasiyetnamenin Tenfizi Davasının Amacı:

Vasiyetnamenin tenfizi davası, Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından açılan vasiyetnamenin:

• Tebliğ işlemlerinin tamamlandığını,
• İtiraz edilmediğini veya yapılan itirazların reddedildiğini,
• Kesinleştiğini tespit etmek için açılır.

2. Vasiyetnamenin Tenfizi Davasında Hukuki Süreç:

• Vasiyetnamenin açılması kararı verildikten sonra ilgili mirasçılara tebliğ edilir.
• İptal davası açma süresi olan 1 yıl beklenir.
• Eğer bu süre içinde iptal davası açılmazsa veya açılan dava reddedilirse, vasiyetnamenin tenfizi için mahkemeye başvurulabilir.
• Vasiyetnamenin tenfizi süreci, vasiyet alacaklısının vasiyetname ile kendisine bırakılan malın devrini veya tescilini talep etmesiyle başlar. Vasiyetnamenin açıklanması ile yerine getirilmesi farklı işlemler olup, vasiyet alacaklısı tenfiz talebinde bulunmadıkça malın devri veya tescili gerçekleşmez.

3. Tenfiz Davasında Vasiyet Alacaklısının Hakları:

• Taşınmaz Mallar (Ev, Arsa vb.): Vasiyet edilen taşınmaz malların mülkiyetinin alacaklıya geçebilmesi için tapuda tescil edilmesi gerekir. Tescil işlemi yapılmadığı sürece, taşınmazın mülkiyeti mirasçılara ait kalır. Vasiyet alacaklısı, vasiyetnamenin tenfizi davası açarak taşınmazın adına tescil edilmesini talep edebilir.
• Taşınır Mallar (Para, Ziynet Eşyası vb.): Tapu tescili gerekmeyen taşınır mallarda vasiyet alacaklısı, doğrudan malın teslimini talep edebilir. Eğer mirasçılar veya vasiyet yükümlüsü malı teslim etmezse, genel haciz yolu ile icra takibi başlatılabilir.

4. Vasiyetnamenin Tenfizi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme:

Vasiyetnamenin tenfizi davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Vasiyetnamenin tenfizi davaları, mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesinde açılır.

5. Vasiyetnamenin Tenfizi Davasında Zamanaşımı Süresi:

Vasiyet alacaklıları, vasiyet edilen malın kendilerine devredilmesini talep edebilir. Bu hakkın kullanılabilmesi için belirli bir süre içinde dava açılması gerekmektedir. Zamanaşımı süresi 10 yıldır ve bu süre, vasiyetnamenin açılması ve kesinleşmesiyle başlar. Yargıtay içtihatlarında farklı görüşler bulunsa da, vasiyetnamenin açılmasına ilişkin kararın kesinleşme tarihi esas alınarak 10 yıllık sürenin başladığı kabul edilmektedir. Eğer vasiyet alacaklısı, bu süre içinde tenfiz davası açmazsa, vasiyetnamenin yerine getirilmesi talebi zamanaşımına uğrar ve hak düşer.

6. Vasiyetnamenin Tenfizi Davalarında Yargıtay’ın Görüşü:

Yargıtay kararlarında belirtildiği üzere, vasiyetnamenin iptali davası açılmışsa, öncelikle bu davanın sonucu beklenmelidir. Vasiyetnamenin açılması süreci tamamlanmadan veya kesinleşme sağlanmadan tenfiz davasında karar verilmesi hukuka aykırıdır.

Vasiyetnamenin tenfizi davası, mirasın paylaşımı ve hak sahiplerinin belirlenmesi için önemli bir aşamadır. Ancak, iptal süresi dolmadan ve tüm hukuki işlemler tamamlanmadan tenfiz kararı verilmesi hukuka aykırıdır. Ayrıca miras bırakanın tüm malvarlığı bilinmiyorsa terekenin tespiti davası ile mal varlığı tespit edilmelidir. Bu nedenle, mirasçılar ve ilgililer süreci dikkatle takip etmeli ve gerekli itirazları zamanında yapmalıdır.

YABANCILAR TARAFINDAN DÜZENLENEN VASİYETNAMELER TÜRKİYEDE GEÇERLİ MİDİR?

Türk vatandaşı olmayan yabancıların kendi ülkelerinde mevzuata uygun olarak düzenledikleri vasiyetnameler, Türkiye’de geçerlidir. Ayrıca yabancı miras bırakanın Türkiye’de milli hukukuna uygun düzenlediği vasiyetnameler de Türkiye’de geçerlidir.

Vasiyetnamenin tenfizi talebinde Türk mahkemeleri, Milletlerarası Özel Hukuk kurallarına uygun olarak ölenin milli hukukunu araştırarak karar vermektedirler. Vasiyetnamenin tenfizi davasında önemli olan vasiyetnamenin Türk hukukundaki emredici hükümlere ve ahlaka aykırı bir düzenleme içermeme gerektiğidir.

Eğer bir yabancı noterde ya da ülkesinde el yazılı olarak vasiyetname düzenlerse yabancının ülkesinde yetkili mahkemede vasiyetnamenin açılmasından sonra , Türkiye’de de vasiyetnamenin açılması ve vasiyetnamenin tenfizi gereklidir..

Yabancılar; Türkiye’deki mallarını yabancı noter huzurunda veya el yazılı olarak vasiyetname yapmak istiyorsa vasiyetnamenin geçerliliğini sağlamak adına Türk Hukukuna aykırı düzenlemeler içermemeli ve hem milli hukuku hem de Türk hukukuna uygun bir içerikte olması gerekmektedir. Vasiyetnamede Türk Hukukuna aykırı hükümler içermesi vasiyetnamenin tenfizini imkansız kılacaktır.

Uygulamada Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının düzenledikleri vasiyetnamelere sıkça karşılaşılmaktadır. Vasiyetçinin Türkiye’de malı olsun ya da olmasın vasiyetnamenin geçerliliği milli hukukuna ve Türk Hukukuna uygun olup olmamasına göre karar verilir. Bu sebeple Almanya’da vasiyetname düzenlemek isteyen bir kişi hem Türk Avukatlardan hem de Alman Avukatlardan hukuki destek almalıdır ki vasiyetnamenin açılmasında ve vasiyetnamenin tenfizinde herhangi bir sorunla karşılaşmasın.

VASİYETNAME DÜZENLERKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Vasiyetname düzenlemek, bir kişinin ölümünden sonra mal varlığının nasıl dağıtılacağını belirten önemli bir hukuki işlemdir. Vasiyetname düzenlemesinde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:

• Kararlı ve sağlıklı bir zihinle hareket etmek: Vasiyetname işlemine başlamadan önce kararlı ve sağlıklı bir zihinle hareket edildiğinden emin olunmalıdır. Bu, vasiyetnamenin geçerliliği ve hukuki anlamda bozulmayan vasiyetname oluşturmak için için son derece önemlidir.
• Yasal prosedürlere uygun hareket etmek: Türk Medeni Kanunu’nun belirlediği yasal prosedürlere uygun olarak vasiyetname düzenlemelidir. Bu prosedürlerin tam olarak yerine getirilmesi, vasiyetnamenin hukuki geçerliliğini sağlar.
• Mirasçıların belirlenmesi: Vasiyetnamede belirlenecek mirasçıların kimler olduğuna karar verilmelidir. Yasal mirasçıların yanı sıra, diğer kişileri de mirasçı olarak belirlenebilir.
• Mal varlığı listesinin detaylı hazırlanması: Vasiyetnamede vasiyet edilen mal varlığın ne olduğu açıkça belirtilmelidir. Gayrimenkuller, araçlar, banka hesapları, hisse senetleri, nakit para vb. gibi tüm varlıkların bir listesi yapılıp detaylı bir şekilde kime vasiyet edildiği belirtilmelidir.
• Vasiyetnamenin net ve anlaşılır olması: Vasiyetnamede kullanılan dilin net ve anlaşılır olması son derece önemlidir. Aksi halde, vasiyetnamenin açılması ve tenfizi sürecinde sorunlarla karşılaşılabilir.
• Vasiyetnamenin güvenli bir yerde saklanması: Vasiyetnamenin güvenli bir yerde saklanması çok önemlidir. Ayrıca, vasiyetnamenin nerede olduğunu ve nasıl ulaşılacağını mirasçılara bildirmek hukuki süreci hızlandıracaktır.
• Avukat yardımı almak: Vasiyetname işlemi oldukça hassas bir süreçtir ve yanlış yapılan bir adım, vasiyetnamenin hukuki geçerliliğini etkileyebilir. Bu nedenle, hukuki anlamda bozulmayan vasiyetname yapmak için avukat yardımı almak, vasiyetnamenin hukuki geçerliliğini sağlamak adına son derece önemlidir.

HUKUKİ ANLAMDA BOZULMAYAN VASİYETNAME DÜZENLEMEK İÇİN AVUKAT DESTEĞİ ALMANIN ÖNEMİ

Bir vasiyetnamenin düzenlenmesi kanun tarafında çok sıkı şekil şartlarına bağlanmıştır. Vasiyetname kanun koyucu tarafından hükme bağlanan en ince ayrıntılar göz önünde tutularak yapılmalıdır. Aksi halde mirasçılar veya ilgili kişiler tarafından vasiyetnamenin iptal davası açılarak vasiyetname geçersiz hale getirilir. Vasiyetnamenin geçersiz hale gelmesi durumunda yasal mirasçılar mirasçı olurlar. Şekil şartlarının yokluğu hakim re’sen dikkate alır ve vasiyetnameyi iptal eder.

Kanunu koyucunun vasiyetname düzenleme işlemini sıkı şekil şartlarına bağlamasında haklı sebepler vardır. Bu yolla vasiyetnamenin acele ile düşünmeden yapılmasını önlemek istemiştir. Çünkü acele verilecek bir karar miras bırakanın mirası üzerinde telafisi imkansız sonuçlar doğurur. Ayrıca şekil şartları vasiyetnamenin tahrip edilmesinin önüne geçer ve tasarrufta bulunanın gerçek niyetinin tespitini mümkün kılar.

Bu sebeple vasiyetname düzenlenmeden önce hukuki yardım almanın önemi çok büyüktür. Geçersiz bir vasiyetname terekeyi maddi anlamda doğrudan etkileyeceği gibi şekil şartlarına uymayan bir vasiyetnamenin iptal edilmesi durumunda miras bırakanın son arzusu yerine getirilmemiş olacağı için işin maneviyat boyutu da zarar görecektir.

Gerek el yazısı gerekse resmi vasiyetname düzenlenmeden önce hukuki bir miras avukatından hukuki yardım alarak kanuna ve miras bırakanın iradesine uygun bir vasiyetname yapmak çok önemli bir husustur. Vasiyetname düzenlenirken yapılan çok küçük bir hata ya da gözden kaçırılacak bir husus çok büyük sonuçlar doğuracaktır.

Vasiyetname düzenlemesinde, şekil şartlarına uygunluğunun yanı sıra vasiyetnamenin geçerliliği için kanuni gereklilikler de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle, vasiyetname düzenleme sürecinde miras hukuku avukatından hukuki yardım almak büyük önem taşır. Avukat veya hukuk danışmanı gibi uzmanların desteği sayesinde vasiyetname düzenlenirken hukuki şartlar tam olarak yerine getirilir ve hukuki anlamda bozulmayan vasiyetname oluşturulmasını sağlayacak detaylar gözden kaçmaz.

Ayrıca, vasiyetnamenin iptal edilmesi durumunda mirasçılar arasında çekişmeler ve hukuki süreçler yaşanması muhtemeldir. Mirasçılar vasiyetnamenin iptal edilmesiyle elbirliği ile taşınmazlara malik olurlar ve ortaklığın giderilmesi davası açabilirler. Bu durum hem maddi açıdan hem de manevi açıdan zararlı sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, vasiyetname hazırlama sürecinde hukuki yardım alınması, mirasçıların ve vasiyet sahibinin huzurunu ve güvenliğini sağlar.

Sonuç olarak, vasiyetname düzenleme sürecinde hukuki yardım almak, mirasın paylaşımı sürecinde olası hukuki sorunların önlenebilmesi ve vasiyetnamenin geçerli olması için büyük önem taşır. İlgili kanuni şartların göz önünde bulundurulması, miras bırakanın gerçek niyetinin yansıtılması ve hukuki süreçlerde güvenliği sağlamak için hukuki yardım alınması önerilir.